E-mail Nedir?
E-mail metin verilerinin bir bilgisayardan diğerine taşınmasıdır. Bilgisayar ağlarının oluşturulma nedenlerinden biri, kişilerin, bir yerden diğerine (hızlı ve güvenli bir şekilde) elektronik ortamda mektup gönderme ve haberleşme isteğidir. e-posta (electronic mail), bu amaçla kullanılan servislere verilen genel addır. Internet ve diğer ağlar üzerinde kullanılan pek çok e-posta sistemleri vardır. SMTP (Simple Mail Transfer Protocol, TCP/IP protokolu), IBM PROFS (Professional Office System), SNADS (SNA Distributed Systems), VaxMail bunlardan bazılarıdır. Son zamanlarda, farklı sistemler arasında e-posta gönderilmesini sağlamak için X.400 isminde bir mesajlaşma protokolü de bazı merkezlerde (özellikle Avrupa ve Kanada) kullanılmaktadır.
E-posta, başlangıçta sadece düz yazı mesajlar göndermek amacıyla geliştirilmişken, 1995'li yıllardan sonra geliştirilen tekniklerle, e-posta içinde karmaşık yapıların (resim, ses, video, html dokümanları, çalışabilir program vb) kullanımı mümkün hale gelmiştir. Ancak, henüz tüm e-posta programları bu tip biçimleri desteklememektedir.
E-posta'nın kullanım yerlerinden biri de, "e-posta tabanlı bilgi alma" servisleridir. Sürekli Internet’e bağlı kalarak (on‑line) tarama yapmak yerine, bir e-posta mesajı içinde gerekli komutları vererek tarama yapmak ve sonuçları yine e-posta ile istemek bazı durumlarda çok kullanışlıdır.
E-posta, üyelik tabanlı bilgi servislerinde de yaygın olarak kullanılan bir servistir.
E-mail Adresi Nedir?
Birisine bir mektup gönderdiğinize göre bu mektubun gideceği bir geçerli adres olmalı. Elektronik ortamda bu adres, "e-posta (e-mail) adresi" olarak adlandırılır. e-posta adresi, çoğunlukla, kişinin kullanıcı adı ve kullandığı sistemin Internet adresinden oluşur. yanarates@mynet.com, ksef@gazi.edu.tr, gukasegt@superonline.com ve gukasegt@ttnet.net.tr örnek e-mail adresleridir.
Dikkat edilirse adres, @ işareti ile ayrılmış iki kısımdan oluşur. İlk kısım kişinin kendi sistemindeki kullanıcı adı; ikinci kısım ise, bulunduğu sistemin adresini belirtir. Bazı sistemler ilk kısımdaki kullanıcı adı yerine başka isimlere de izin verir (aliasing; takma isim). Bazı farklı ağlarda (Compuserve, UUCP gibi) daha değişik e-posta adresleme formatları vardır.
E-mail Adresi Nereden, Nasıl Alınır?
1. Internet Servis Sağlayıcılardan alınan Internet Paketi ile birlikte alınabilir.
2. Herhangi bir kurum veya kuruluşta görev yapan veya üye olan bir alt kurum veya kişilere kurum tarafından e‑mail adresi verilebilir.
Örnek: ksef@gazi.edu.tr, erkany@gazi.edu.tr , yanarates@bote.fedu.metu.edu.tr
3. Günümüzde birçok web sitesi ücretsiz olarak e-mail adresi vermektedir. Internet’te bu sitelerden birine bağlanıp gerekli formları doldurarak ücretsiz olarak e-mail adresi alınabilir.
Ücretsiz e-mail adresi veren sitelere birkaç örnek:
E-mail adresi alınırken dikkat edilmesi gereken bazı kavramlar vardır. Bunlar; e-mail adresini alırken veya mevcut e-mail adresini kontrol ederken kullanılan komutlardır.
Eğer yeni bir e-mail adresi alınacaksa karşılaşılan ilk komut üye olmak istiyorum, yeni, sign up veya sign me up olur. Daha önceden alınmış olan e-mail hesabı kontrol edilecekse karşılaşılan ilk komut giriş, üye girişi, login giriş, login, member login veya sign in olur.
Yukarıda bahsedildiği gibi e-mail adresi iki kısımdan oluşmaktadır. Birinci kısım kullanıcı adı olarak geçmişti.
Bu kavram da değişik isimlerde karşımıza çıkabilir. Bunlar; Kullanıcı adı, kullanıcı numarası, ID, user ID, user name, login name, member name vs.
Burada bahsedilmeyen şekilde de karşımıza çıkabilir. Ancak hüküm yürütmek pek zor değildir. Çünkü karşımıza çıkabilecek kelime, şu kelimelerden birini içerecek şekilde çıkabilir: sign (imza), log (kütük), member (üye), ID (kimlik), user (kullanıcı).
Görüldüğü gibi e-mail kontrolü için giriş yapılırken istenen şey, e-mail sahibine ait bir işaretten ibarettir. Sadece değişen bu kelimeler ya tek başına ya da yer değiştirerek değişik şekillerde karşımıza çıkabilir Geriye parola veya şifre (password) yazmak kalıyor.
E-mail Programlarının Temel Fonksiyonları
Read (Oku): Bu fonksiyon gelen mektubu okumak için kullanılır.
Replay (Yanıtla/İlet): Bu fonksiyon gelen mektuba cevap yollamak için kullanılır. Bu fonksiyonun iki temel opsiyonu vardır. Gelen mektubu ek olarak yazılan metnin arkasına ekler (bu işlem sırasında eklenen metin ">" büyüktür işaretiyle ayrılır) veya sadece konu kısmına gönderilen mektuba cevaptır ibaresini ekler.
Attach (Ek/Ataç): Bu fonksiyonla mektuba başka dosyalar eklenir.
Delete (Sil): Mektup silinir.
Print (Yazdır): Yazıcıya yollanır.
Forward (Yönlendir): Mektubu başka bir kullanıcıya yollamak için kullanılır.
Normal mektupta olduğu gibi e-mail uygulaması da bir kullanıcı-ismi (username) ve bir makine isminden (domain name) oluşur.
İkinci olarak, mailiniz herhangi bir sebeple yerine ulaşamamışsa normal olarak size geri dönmesi gerekir. Normal olarak dönmesi gereken dağıtılmayan mailler normal olmayarak bazen İnternet boşluğunun karanlıklarına gömülebilir.
Ayrıca, size gelen maillerin 'From:' kısmında gördüğünüz adres ve isim aslında o maili gönderen kişiye ait olmayabilir. Onunla uzaktan yakından ilgisi bile bulunmayabilir. Bazı mailer programları bu çesit e-posta başlıklarını mail gönderen kişinin kolayca değiştirmesine imkân tanımaktadır.
E-mail Adresini Kullanma
E-mail adresini kullanmaya geçmeden önce sürekli kafalarda olan bir soruya cevap verelim. E-posta ne kadar güvenli?
Ne yazık ki, e-posta için tam güvenli diyemeyiz. e-posta bir yere ulaşırken pek çok alandan (domain) geçebilir ve buralarda bazı potansiyel 'suç işlemeyi seven kişiler' mailleri durdurup içeriğine bakabilir. Binlerce ağ arasında böyle kişiler her zaman vardır. Bu yüzden, gizli bilgiler içeren mailleri (kredi kartı numaraları, şifre vb) e-posta ile göndermeyin.
E-posta programlarında görülen "From,To,Subject,Cc, Bcc, Forward To:" gibi kısaltmalar ne anlama gelir?
From (Kimden): Mektubun kimden geldiğinin bilgisi
Bu kısımda e-maili gönderen kişinin e-mail ayarlarına bağlı olarak adı veya e-mail adresi görünebilir.
To (Kime): Kime gittiğinin bilgisi
Bu kısma e-mail gönderilecek kişinin e-mail adresi açık bir şekilde yazılmalıdır. Ör: yanarates@mynet.com
Eğer posta birçok kişiye gönderilecekse, bu kısımda aralarına virgül koymak suretiyle birçok kişinin e-mail adresi yazılır. Ör: yanarates@mynet.com, ahmet@yahoo.com, selma@kolaymail.com ...
Date/Time (Gün/Tarih): Mektubun yollandığı zaman
Subject (Konusu): Kısaca mektubun amacı (Genellikle birkaç kelime)
Cc (Carbon Copy): e-postanın kopyasını başka bir kişiye ya da kişilere göndereceksek onların e-mail adresleri yazılır (Genellikle, e-posta içeriği ile 2. dereceden ilgili kişiler olabilir).
Bcc (Blind (görünmez) Carbon Copy): Kullanımı Cc ile aynı. Yalnız, maili alan kişiler To: ve Cc: alanlarındaki bilgileri görebilmelerine karşın, Bcc: alanındaki bilgileri göremezler.
Bazen, size gelen bir iletiyi bir başkasına aynen iletmeniz gerekebilir. Bunu sağlayan mekanizma, mailin baş kısmında yanıtla (Forward) şeklinde görülür. Kullandığınız e-posta programları, standart olarak, bir maili başkasına "aynen gönderme" seçeneklerini size sunarlar. Elektronik postaların baş kısmında daha değişik alanlar da vardır.
Bütün e-mailler üç temel yapıdan oluşur. Bunlar başlık (header), mesaj veya gövde (message, body) ve imzadır (signature). Başlıklar mektubun temel bilgilerini oluştururlar. Kısaca şu temel başlıklar altında bu bilgileri gruplayabiliriz.
Bu bilgilerin dışında hangi düğümlerden ne kadar zamanda geçtiğinin ve hangi yazılımların çalıştığının bilgileri de başlıkta bulunmasına karşın, birçok elektronik mektup programları bu bilgileri genelde otomatik olarak filtrelemektedir. Mektubun gövdesi normal bir mektup işlevini görmektedir. Buraya mesajınızı eklersiniz. Mektubun en son bölümü ise yazan kişinin imzasıdır. Buraya mektubu yazan kişinin adı-soyadı, çalıştığı kurum ve e-mail adresi eklenmektedir. Mektupların kimden geldiğinin izlenebilmesi için bu bölümün doldurulması gereklidir. Bu bilgiler otomatik olarak mektubun baş kısmına eklense de bu bilgilerin mesajın içine eklenmesi mektubun kağıda döküldüğü durumlarda yararlı olmaktadır.
E-mail adresi iki farklı şekilde kullanılabilir. Bunlar;
1. Aşağıda resmi görülen Outlook Express veya benzeri bir ek program ile,
2. E-mail adresinin alındığı web sitesinde bulunan posta okuma servisi ile,
Hangi yöntem kullanılırsa kullanılsın mektup veya mesajlar okunmak istenildiğinde uygulanacak komut aynıdır. Ancak bu komut da değişik isimlerde olabilmektedir. Bunlar; Gelen kutusu, gelen mailler, inbox, chek mail vs.
Kullanıcı adı ve parola verildikten sonra karşılaşılan pencerede (yukarıdaki resimlere benzer şekilde) gelen maillerin listelendiği görülmektedir. Bu da yine aşağıdaki resimlerde görüleceği gibi iki farklı şekilde verilmiştir.
1. Aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi okumak istediğiniz mail hesabını tıklatarak, gelen bütün mektupların görünmesini sağlayabilirsiniz.
Yol: Outlook Express/Gelen Kutusu/Araçlar/Gönder ve Al/e-mail adresiniz
Kendi e-mail hesabımız (posta kutumuz) içerisindeyken mektup göndermeye karar verdiğimiz zaman ilk yapacağımız işlem budur. Şu isimlerde karşımıza çıkabilir: düzenle, yeni, new, compose
Birisine hem mesaj şeklinde bir mektup gönderirken hem de dosya gönderirken en son yapacağımız işlem veya uygulayacağımız komut budur. Gönder, send veya send message şeklinde karşımıza çıkabilir.
Size gelen bir mektup çok hoşunuza gittiyse, çok önemli bir mesajsa veya bir virüs hakkında bir bilgi içeriyorsa ve bu mektubu başkalarının da görmesini isterseniz bu komutu kullanmanız gerekir. İlet, iletiyi ilet, yanıtla, reply şeklinde karşımıza çıkabilir.
Normal e-postalarla birlikte, eğer istenirse, bir dosya da bu postanın sonuna eklenerek gönderilebilir. Bu, genellikle, "eklenecek" dosyanın adının e-postanın baş kısmında "Attahment:" şeklindeki bir alana yazılmasıyla olur. Eklenen dosya düz yazı yanında resim, ses, program vb içeren "binary" dosyalar da olabilir. Maili alan kişi, eğer kullandığı e-posta programı destekliyorsa, gönderilen dosyayı yerel diskine saklayabilir. Eklenmiş dosya kullanımı, mail programlarının bir özelliğidir. Standart bir şekilde hemen hemen tüm e-posta programları bu kullanımı desteklemektedir. Ek, dosya eki, attach veya attacment olarak karşımıza çıkabilir.
Hesabınıza gelen mektup içinde ekli, dosya eki var, attached veya contain attachment gibi mesajlarla karşılarsanız mektupla birlikte dosya gelmiş demektir. Gelen dosya resim ise fare/sağ düğme ile farklı kaydet’i kullanmalısınız. Eğer sadece dosya adı görülüyorsa zaten o zaman download şeklinde bir yazı görürsünüz. Download (indir, dosyayı al) yazısını tıklatarak, bilgisayarınızda dosyayı kaydedecek bir yer göstermelisiniz.
